Các câu hỏi thường gặp

Categorized as Xây dựng mạng lưới hỗ trợ người có niềm tin tiêu cực Tagged

Đây là những câu hỏi bạn có thể gặp trong quá trình hoàn thành Bản câu hỏi dành cho người muốn thay đổi quan niệm của bạn mình.

Một cuộc sống khoẻ mạnh và hạnh phúc toàn diện bao gồm những gì?

Theo tâm lý học tích cực, một người được xác định là có sự khoẻ mạnh và hạnh phúc toàn diện (well-being) khi họ có 5 yếu tố sau:

  • Cảm xúc tích cực (Positive Emotion)
  • Hoà mình vào dòng chảy (Engagement)
  • Có các mối quan hệ tích cực (Relationships)
  • Cuộc sống có ý nghĩa (Meaning)
  • Thành tựu (Accomplishment)

Con người có các nhu cầu cơ bản nào?

Theo Marshall B. Rosenberg, con người có những nhóm nhu cầu cơ bản sau:

  • Tự do ý chí
  • Vui chơi
  • Đồng cảm tinh thần
  • Trở nên toàn vẹn
  • Nuôi dưỡng thể chất
  • Kỉ niệm các sự kiện
Các nhu cầu cơ bản của con người

Khi nhìn về cảm xúc của mình, một người có thể cảm thấy những gì?

Cảm thấy tồi tệ về việc cảm thấy tồi tệ (tự ghê tởm)

  • Tự trách móc quá mức
  • Hành vi lo lắng/ám ảnh
  • Sự kìm nén cảm xúc
  • Mắc vào rất nhiều sự lịch sự/tốt đẹp giả tạo
  • Cảm giác như có gì đó không ổn ở bản thân

Cảm thấy tồi tệ về việc cảm thấy tốt (tội lỗi)

  • Cảm giác tội lỗi mãn tính và nghĩ rằng bản thân không xứng với hạnh phúc
  • Liên tục so sánh bản thân với người khác
  • Cảm giác mọi thứ đáng lẽ phải sai sót, kể cả khi mọi việc đều tốt đẹp
  • Tự chỉ trích, tự tiêu cực hóa không cần thiết

Cảm thấy tốt về việc cảm thấy tồi tệ (tự công bình)

  • Đạo đức hóa sự phẫn nộ
  • Thái độ khinh bỉ người khác
  • Cảm giác như thể bạn xứng đáng có được thứ người khác không xứng đáng
  • Tìm kiếm đặc quyền của việc luôn luôn bất lực và việc trở thành nạn nhân

Cảm thấy tốt về việc cảm thấy tốt (cái tôi/tự mãn)

  • Tự thể hiện
  • Ảo tưởng mãn tính về bản thân; một sự tự nhận thức tích cực ảo tưởng
  • Không có khả năng đối phó với thất bại hoặc sự từ chối
  • Lảng tránh sự tranh luận hoặc sự không thoải mái
  • Thường xuyên sống trong trạng thái ích kỉ
Nguồn: Mark Manson

Đâu là dấu hiệu của một cái đầu mở?

Là sự tôn trọng với những thứ trái ngược với những điều mình tin là đúng. Có thể trong một cuộc tranh luận, cả hai bên đều cứng đầu, và có thể sẽ không ai thuyết phục được ai. Nhưng miễn là cả hai đều đưa ra được một lý do mới cho mỗi lần nói thì đó vẫn là một cuộc trao đổi lành mạnh, và cả hai vẫn sẽ thu lại được một điều gì đó sau cuộc nói chuyện. Còn nếu chỉ có một bên đưa ra được lý do, còn bên kia gạt phắt ngay lập tức và cho rằng người kia chắc chắn là sai dù không hề xem xét lập luận đó, thì lúc đó đúng là có vấn đề.

Tất nhiên, cũng có rất nhiều lý do cho việc không đưa ra được lý do tại sao. Có thể là do họ e ngại việc trả lời sẽ bị đánh giá, có thể là lúc đó họ cũng không biết phải giải thích sao, có thể là họ biết giải thích nhưng cũng ý thức được rằng nếu nói thiếu ý sẽ dẫn đến một cách hiểu hoàn toàn khác. Nhưng biểu hiện của chúng là sự nhức đầu và bối rối, chứ ko phải là gạt ngay và nói bạn sai ngay lập tức. Nếu khi ta đưa một thông tin trái ngược cho họ và họ phản ứng là “ủa vậy à? Để từ từ nghĩ thêm”, hoặc “ừ biết rồi, nhưng giờ chưa biết giải thích sao”, thì tốt, ta không có gì phải lo. Nếu họ phủ nhận phản biện của bạn nhưng sự phủ nhận đó dựa trên những thông tin bạn nói, thì đó là đang tìm cách chỉ ra sự mâu thuẫn của bạn chứ không phải phớt lờ nó.

Những thứ gây hại đến sự khoẻ mạnh toàn diện của một người có tính chất gì với người ngoài và với chính họ?

Với người ngoài
Với chính họ
Hiểu rằng điều này là có hại cho họ,
không cần bàn cãi
Dấu hiệu dễ nhận ra ngay cả với
người ít tiếp xúc với họ
Nhận định khó bị bóp méo bởi hệ giá
trị của bản thân
Thực sự không hiểu tại sao có hạiBiết là có hại nhưng phớt lờ, tìm
cách biện minh
Biết là có hại nhưng không còn cách
tốt hơn
Người nghiện chất (rượu, thuốc lá)TuỳTuỳ
Người gây bạo hành thể xácTuỳTuỳ
Người gây bạo hành tinh thầnTuỳTuỳ
Người có định kiến với người khácTuỳ
Người lệ thuộc người khácTuỳTuỳTuỳ
Người nuông chiều bản thânTuỳTuỳTuỳ
Người có nhiều nỗi sợTuỳTuỳTuỳ

Làm sao để biết chắc chắn mình đúng? Nhỡ đâu chính mình mới có bóp méo?

Mời bạn đọc bài chi tiết: Làm sao để biết chắc chắn mình đúng? Nhỡ đâu chính mình mới có bóp méo?

Một người có dự định thay đổi sẽ trải qua những giai đoạn nào?

Biết được họ đang ở giai đoạn nào sẽ giúp chúng ta kiên nhẫn hơn trong việc đồng hành với họ.

Cac-giai-doan-thay-doi-hanh-vi

Khi nào một người có dự định hành động?

Để một người có ý định muốn làm một điều gì đó, thì cần xét những điều kiện sau:

  • Họ có thái đ tích cực với việc làm đó không?
  • Họ có thấy mi ngưi xung quanh cũng làm điều đó không?
  • Họ có nghĩ rằng mình có kh năng đạt được kết quả không?

Đây chính là lý thuyết về dự định hành động (theory of planned behavior).

Ly-thuyet-ve-du-dinh-hanh-dong

Khi nào một người sẽ ưu tiên làm?

Không phải cứ có ý định làm là ta sẽ làm ngay. Chúng ta có vô vàn thứ muốn làm nhưng chưa bao giờ và có lẽ sẽ không bao giờ có thời gian làm. Hai yếu tố chính ảnh hưởng đến sự ưu tiên của chúng ta là sự khẩn cấp quan trọng. Có thể bạn đã biết về nó qua bảng này:

Eisenhower

Có lẽ ai cũng hiểu là nên tập trung thời gian để làm những thứ quan trọng, nhưng nhiều công việc không quan trọng lại bắt buộc chúng ta tự mình làm nó. Hơn nữa, ngay cả những những thứ ở ô không quan trọng và không khẩn cấp đôi lúc cũng cần thiết. Những thứ ở ô đó giúp chúng ta thư giãn, cân bằng cuộc sống và tận hưởng sự thong thả. Chúng cho phép những thứ ngẫu nhiên được lọt vào trong sự bận rộn của chúng ta, giúp ta khám phá được những thứ mà ta không nghĩ là mình cần biết. Và như vậy nói một cách nào đó chúng cũng quan trọng không kém.

Xem thêm bài viết dài tập của Wait But Why: Vì sao chúng ta trì hoãn? Có thể bài viết này không khẩn cấp hoặc quan trọng cho công việc của bạn, nhưng tôi nghĩ nó cũng xứng đáng để lên ngôi đầu bảng một lần.

Nếu bạn muốn nhờ một ai đó giúp bạn, thường nó vừa không khẩn cấp vừa không quan trọng với họ. Kể cả khi họ cảm thấy là quan trọng, nhưng bạn cũng phải chờ họ giải quyết xong hết chuyện ở ô thứ 1. Mà những công việc này lại tuân theo định luật trời ơi đất hỡi sau:

Định luật Hofstadter: “Công việc sẽ luôn tốn thời gian hơn bạn nghĩ, kể cả khi bạn đã tính đến định luật Hofstadter.”

Khi một người đã chịu nhiều nỗi đau đến mức một ngày họ bàng hoàng kết luận rằng họ không còn khả năng để hy vọng thêm một lần nào nữa rồi, thì toàn bộ thế giới xung quanh họ sẽ rùng rùng biến đổi. Một khi họ đã học được rằng mình hoàn toàn bất lực để thay đổi tình hình, thì kèm theo đó họ cũng sẽ có những niềm tin mới để hợp lý hóa sự cam phận của mình. Những niềm tin mới này - tuy gây hại - nhưng lại rất logic, khiến cho họ không những không có động lực để thay đổi, mà còn có động lực để không thay đổi.

Đã có hằng hà sa số những bài viết giải thích những ngộ nhận phổ biến, và cũng đã có hằng hà sa số những dự án thay đổi nhận thức cộng đồng. Nhưng cuộc sống đã cho họ quá đủ trải nghiệm rồi nên họ mới thành ra như thế. Giờ muốn họ thực sự suy nghĩ điều ngược lại thì cần cho họ một sự trải nghiệm mới nhiều gấp đôi, gấp ba. Nên nếu chỉ dừng ở việc hy vọng cái hiểu đúng sẽ đủ khả năng cạnh tranh với cái hiểu sai, còn bản thân những thứ đang dung dưỡng cái sai thì không bị đả động đến, thì chỉ là chữa phần ngọn chứ không phải phần gốc.

Nhưng liệu ai sẽ là người đem lại trải nghiệm nhiều gấp đôi, gấp ba cho họ, khi xã hội vẫn hằng ngày có những ví dụ để tiếp tục khẳng định niềm tin tiêu cực đấy? Tại sao lại phải trông chờ vào những thứ ngẫu nhiên, khi ta hoàn toàn có thể tạo ra môi trường phù hợp cho họ? Và nếu không ta thì ai, khi ta mới là người hiểu rõ họ nhất và nhiều động lực nhất để giúp họ?

Nếu trong tâm trí bạn cũng có một người mà bạn rất muốn giúp họ thay đổi nhưng cảm thấy bế tắc, chúng tôi muốn mời bạn gia nhập Mạng lưới người thân, bạn bè của người có niềm tin tiêu cực để phối hợp cùng những người bạn khác. Đây là các hoạt động của nhóm:

1

Hỗ trợ 1-1 cho thành viên

2

Thảo luận các kiến thức liên quan đến sự tác động

3

Thành lập một cơ sở dữ liệu những người có tiềm năng và sẵn sàng trợ giúp nhau tác động đến cá nhân và cộng đồng người có niềm tin tiêu cực

Bạn thấy bài viết này thế nào?

Bấm sao để đánh giá nha!

Đánh giá trung bình: 1 / 5. Số lượt đánh giá: 1

Nếu bạn thấy bài này hữu ích

Bạn bè bạn cũng có thể thấy nó hữu ích

Mình rất tiếc nếu bạn thấy bài không có giá trị

Xin hãy nói cho mình biết phải cải thiện ở đâu

Leave a Reply