Nhờ người thứ 3 tác động người có niềm tin tiêu cực

Categorized as Bất lực, bạo hành, tự quyết, can thiệp Tagged

Đầu tiên, để thuận tiện trong việc diễn đạt, ta hãy gọi đối tượng của chúng ta là Megan. Đây là Megan:

Megan

Megan của chúng ta đang có những niềm tin tiêu cực rất chắc chắn. Những quan điểm này ban đầu vốn hợp lý, nhưng lại bị hiểu sai hoặc chưa nhìn nhận đầy đủ vấn đề. Cô thậm chí còn có thể cho rằng những ai không suy nghĩ như vậy là ngây thơ, là không hiểu sự đời. Nếu bạn vẫn cố thuyết phục, thì cô sẽ cảm thấy bạn đang không tôn trọng cô, mặc dù nếu bạn không tôn trọng cô thì bạn đã chẳng nói với cô làm gì.

Cô sẽ chỉ thay đổi nếu có một sự kiện bên ngoài tác động, chứ không thể nào tự ngộ ra được. Nếu muốn đẩy nhanh quá trình này, cô cần được tiếp xúc thường xuyên với những thứ cô không tin. Nếu như việc đó khó mà đến một cách tự nhiên, hoặc những quan niệm của cô là trừu tượng, thì những người cô cảm thấy tin tưởng cũng cần cho cô thấy là họ không tin vào điều đó. Nếu xung quanh ai ai cũng nói về những thứ cô tin là sai, thì lúc đó cô mới suy nghĩ kỹ lại xem quan niệm của mình có vấn đề ở đâu. Nếu tôi nhớ không lầm, thì cô cần tiếp cận với thông tin ngược lại ít nhất 6 lần được để có thể bắt đầu thực sự suy nghĩ lại.

Nghĩa là dù muốn dù không, ta cũng phải nhờ những người quan tâm đến cô như bạn bè, người thân, đồng nghiệp hỗ trợ.

Mặc dù họ là những người có thể giúp bạn tác động đến Megan, nhưng thường những người giống nhau sẽ tụ họp với nhau. Rất có thể họ cũng là những người có cùng niềm tin tiêu cực như Megan vậy (là một Megan khác). Hoặc nếu họ không có niềm tin đó, có lẽ họ chưa bao giờ để ý tới những vấn đề này. Còn nếu họ đồng ý là chúng sai, thì hoặc cô cũng chưa thể hiện cho họ thấy cô có niềm tin đó, hoặc họ cũng như bạn, đang loay hoay không biết phải thuyết phục cô làm sao.

Hẳn nhiên là chúng ta muốn tìm đến những người có xu hướng ủng hộ chúng ta nhất. Câu hỏi đặt ra là: trong số họ, ai sẽ là người như vậy?

Hẳn nhiên là chúng ta muốn tìm đến những người có xu hướng ủng hộ chúng ta nhất. Câu hỏi đặt ra là: trong số họ, ai sẽ là người như vậy? Sẽ là mạo hiểm nếu hú họa đặt vấn đề trực tiếp với họ. Nếu họ đồng ý thì may, còn nếu không, sự giúp đỡ của bạn lại trở thành mối nguy hiểm trong mắt họ. Cũng như Megan, khi điều bạn nói là hoang đường trong mắt họ, thì họ sẽ cảm thấy không nên phí thời gian với bạn. Chẳng những thế họ sẽ còn báo cáo lại với Megan. Nếu làm không khéo léo có thể bị phong tỏa cách tiếp cận.

Kể cả khi họ không như vậy, thì họ cũng có nhiều e dè vì không biết bạn là ai. Họ sẽ đặt những câu hỏi như “làm sao bạn biết chắc chắn mình đúng?” Những nghi ngờ này tất nhiên là hợp lý và cần phải được trả lời, nhưng vấn đề là mặc dù bạn có câu trả lời, thì bạn có nói kiểu gì họ cũng không cảm thấy thỏa mãn được. Cần phải có nhiều thời gian trao đổi với nhau thì niềm tin mới dần dần được bồi đắp. Họ cần có thời gian để lật đi lật lại vấn đề, và họ cần cảm thấy được tự mình đưa ra kết luận độc lập.

Tất nhiên là bạn sẽ rất ủng hộ việc này. Tuy nhiên, ai cũng bận rộn cả. Nếu điều bạn muốn nhờ không giúp họ giải quyết những thứ đang chi phối tâm trí họ mỗi ngày, thì kể cả khi bạn có là bạn thân với họ, họ cũng không thể dành thời gian cho bạn được. Đằng này, khi họ còn chưa có niềm tin với bạn, thì càng khó để họ dành thời gian. Tức là bạn sẽ bị giam trong một vòng luẩn quẩn: một mặt, họ phải dành thời gian để nói chuyện với bạn thì mới thấy đáng tin, nhưng mặt khác, họ phải thấy đáng tin thì mới dành thời gian nói chuyện với bạn.

circular-circle-arrow-right-radial-arrow-icon-symbol-clockwise-rotate-twirl-twist-concept-element-spin-vortex-pointer-whirlpool-158000955

Điều này có nghĩa là, bạn phải chắc chắn là họ sẽ đồng ý với bạn trưc khi bạn vào vấn đề chính. Nhưng điều này nghe thật mâu thuẫn: nếu bạn không nói chuyện với họ, làm sao bạn có thể biết trước được? Cách tốt nhất là thăm dò phản ứng của họ khi bạn nói về một đề tài khác, và khéo léo dẫn dắt chủ đề để xem thái độ của họ thế nào. Sau đó bạn sẽ có một lý do tự nhiên để bàn về chuyện đó. Bạn cũng có thể đóng vai một người làm khảo sát, nhờ họ điền vào một bản khảo sát mà trong đó hỏi về thái độ của họ với những niềm tin mà Megan đang có. Điều này vừa tạo cơ hội để họ bày tỏ suy nghĩ một cách thấu đáo mà không trực tiếp gây căng thẳng (nếu có căng thẳng), vừa tiết kiệm thời gian của bạn.

Tôi sẽ gọi những người là bạn bè của Megan (và không có niềm tin tiêu cực) là Danish. Đây là Danish:

Danish 2
Lưu ý: tóc Danish dài hơn tóc Megan

Đây là một ví dụ cho mạng lưới bạn bè của Megan:

Megan network

Mạng lưới này được chia ra thành các nhóm bạn:

Clustered Megan network

Nếu như tôi không biết nhiều về các mối quan hệ khác của Megan thì sao?

Một khó khăn khác là đôi khi bạn cũng không biết nhiều về các mối quan hệ khác của Megan. Sẽ dễ hơn nếu bạn bắt đầu với những người thân quen với bạn. Tuy nhiên kể cả khi họ muốn giúp bạn, thì họ cũng không thể dành nhiều thời gian để giúp. Họ có thể muốn giúp bạn, nhưng Megan là ai họ còn chẳng biết. Hãy tưởng tượng một người bạn thân của bạn đến gặp bạn để nhờ bạn tác động đến một người quan trọng với họ nhưng bạn chưa bao giờ gặp mặt, bạn sẽ thấy động lực giúp bạn của mình nó mờ nhạt đến mức nào. Người quan trọng với bạn bạn còn chẳng biết phải làm sao để giải quyết, thì sức đâu bạn đi giải quyết một người mà bạn còn chẳng biết mặt? Hai bạn tuy có thể tham khảo kinh nghiệm của nhau, nhưng việc cùng nhau đi tác động người quan trọng của một trong hai gần như không thực hiện được.

2 lone Cueballs
Mỗi Cueball có động lực để thay đổi Megan của mình, nhưng lại không có động lực để thay đổi Megan của người kia. Trong khi để thay đổi một người thì cần có sự giúp đỡ của nhiều người.

Nhưng nếu hai Megan đó có là bạn bè của nhau, thì trong quá trình bạn tác động lên Megan, thì Cueball 2 cũng được hưởng lợi trong việc tác động lên Megan 2. Nghĩa là bạn và Cueball 2 đã có một mối quan tâm chung. Từ đó sự hợp tác sẽ hình thành:

2 united Cueballs
2 Cueball kết hợp để thay đổi 2 Megan

Việc thành lập một mạng lưới những người cùng muốn thay đổi niềm tin tiêu cực của bạn bè mình sẽ tăng xác suất tìm được người quen thân với Megan và muốn thay đổi cô hoặc bạn bè cô. Và lúc đó, dù bạn và Megan gần như thuộc hai thế giới khác nhau, thì bạn cũng dễ dàng bước chân vào thế giới của Megan.

Các cấp độ tham gia

Tôi đã có một nhóm những người mong muốn thay đổi Megan rồi. Chúng tôi phải làm gì?

Hãy chia sẻ những gì bạn đã ghi trong Bản câu hỏi dành cho người muốn thay đổi quan niệm của bạn mình để xem mọi người có nhất trí với nhau không, rồi làm lại phần “Lên kế hoạch thay đổi”.

Mục tiêu của chúng ta là tạo không gian mà cô cảm thấy an toàn để nói về suy nghĩ của mình. Việc để cô nói về vấn đề này là vô cùng quan trọng để những quan niệm của cô thay đổi. Nếu cảm thấy rằng thật khó để cô muốn nói về suy nghĩ của mình, thì đây là một số gợi ý để có thể đối diện một cách tự nhiên, và cô có thể quan sát thụ động. Vì cô có thể chọn sự không phản ứng, nên mối quan hệ giữa cô và mọi người sẽ không bị ảnh hưởng:

  • Mở các buổi nói chuyện tại nơi Megan sẽ có mặt
  • Rủ nhau xem một bộ phim mà bạn biết sẽ có chủ đề đó trong đó
Trường hợpThuận lợiKhó khăn
Bạn được Megan chia sẻ suy nghĩ của mìnhĐược cô tin tưởng nói ra suy nghĩ của mìnhKhông thể trực tiếp phản đối ý kiến của cô được
Bạn chưa có dịp được Megan chia sẻ suy nghĩ của mìnhCó thể nói ra trực tiếp những quan điểm cô không đồng ý mà không làm cô cảm thấy mình bị ép phải tuân theoKhông biết được cô sẽ suy nghĩ thế nào

Có thể trong đa số trường hợp bạn gặp phải, những điều ở đây có thể phức tạp hơn mức cần thiết. Tuy nhiên, tôi muốn đẩy vấn đề đi xa hơn. Để có thể chứng minh rằng chúng ta không bất lực với sự bất lực, thì phải cho thấy rằng vẫn luôn có một con đường ngay trong điều kiện ngặt nghèo nhất. Lửa thử vàng, gian nan thử sức, còn sự phức tạp và éo le sẽ thử những phương pháp, lý thuyết và niềm tin. Đây chính là nguyên tắc kiểm sai trong khoa học.

Ở đây tôi sẽ giả sử những điều kiện sau:

  • Megan coi thường và phớt lờ, thậm chí đặt điều bạn
  • Những gì cô quan niệm dựa trên những ngộ nhận có tính triết học cao và phổ biến trong xã hội
  • Bạn không có điều kiện để tiếp xúc trực tiếp mặt đối mặt với cô, cũng như tham gia sâu vào cộng đồng của Megan
  • Mạng lưới quan hệ của bạn không tiếp xúc nhiều với mạng lưới quan hệ của Megan. Hai bạn gần như sống ở hai thế giới khác nhau
  • Trước đây bạn không có kinh nghiệm và bị dẫn đường sai khiến cho ý định tốt của bạn bị mọi người hoài nghi nặng nề (tình trạng người mù dắt người mù)

Thực tế là đã có trường hợp như này, chứ đây không phải chỉ là một tình huống giả định đâu.

Nếu bạn có hứng thú thử nghiệm một trường hợp khó khăn nhất, để từ đó tất cả chúng ta có thể chứng minh được rằng chúng ta không bất lực với sự bất lực, mời bạn tham gia vào dự án dưới đây:

Khi một người đã chịu nhiều nỗi đau đến mức một ngày họ bàng hoàng kết luận rằng họ không còn khả năng để hy vọng thêm một lần nào nữa rồi, thì toàn bộ thế giới xung quanh họ sẽ rùng rùng biến đổi. Một khi họ đã học được rằng mình hoàn toàn bất lực để thay đổi tình hình, thì kèm theo đó họ cũng sẽ có những niềm tin mới để hợp lý hóa sự cam phận của mình. Những niềm tin mới này - tuy gây hại - nhưng lại rất logic, khiến cho họ không những không có động lực để thay đổi, mà còn có động lực để không thay đổi.

Đã có hằng hà sa số những bài viết giải thích những ngộ nhận phổ biến, và cũng đã có hằng hà sa số những dự án thay đổi nhận thức cộng đồng. Nhưng cuộc sống đã cho họ quá đủ trải nghiệm rồi nên họ mới thành ra như thế. Giờ muốn họ thực sự suy nghĩ điều ngược lại thì cần cho họ một sự trải nghiệm mới nhiều gấp đôi, gấp ba. Nên nếu chỉ dừng ở việc hy vọng cái hiểu đúng sẽ đủ khả năng cạnh tranh với cái hiểu sai, còn bản thân những thứ đang dung dưỡng cái sai thì không bị đả động đến, thì chỉ là chữa phần ngọn chứ không phải phần gốc.

Nhưng liệu ai sẽ là người đem lại trải nghiệm nhiều gấp đôi, gấp ba cho họ, khi xã hội vẫn hằng ngày có những ví dụ để tiếp tục khẳng định niềm tin tiêu cực đấy? Tại sao lại phải trông chờ vào những thứ ngẫu nhiên, khi ta hoàn toàn có thể tạo ra môi trường phù hợp cho họ? Và nếu không ta thì ai, khi ta mới là người hiểu rõ họ nhất và nhiều động lực nhất để giúp họ?

Nếu trong tâm trí bạn cũng có một người mà bạn rất muốn giúp họ thay đổi nhưng cảm thấy bế tắc, chúng tôi muốn mời bạn gia nhập Mạng lưới người thân, bạn bè của người có niềm tin tiêu cực để phối hợp cùng những người bạn khác. Đây là các hoạt động của nhóm:

1

Hỗ trợ 1-1 cho thành viên

2

Thảo luận các kiến thức liên quan đến sự tác động

3

Thành lập một cơ sở dữ liệu những người có tiềm năng và sẵn sàng trợ giúp nhau tác động đến cá nhân và cộng đồng người có niềm tin tiêu cực

Bạn thấy bài viết này thế nào?

Bấm sao để đánh giá nha!

Đánh giá trung bình: 1 / 5. Số lượt đánh giá: 1

Nếu bạn thấy bài này hữu ích

Bạn bè bạn cũng có thể thấy nó hữu ích

Mình rất tiếc nếu bạn thấy bài không có giá trị

Xin hãy nói cho mình biết phải cải thiện ở đâu

Leave a Reply