Trong vật lý có một nguyên lý nền tảng chi phối hoạt động của vũ trụ. Nó phát biểu rằng vũ trụ của chúng ta là một vũ trụ tiết kiệm năng lượng. Cụ thể hơn, nguyên lý phát biểu rằng vũ trụ sẽ đi theo con đường mà tích của năng lượng × thời gian là nhỏ nhất. Nếu vũ trụ không vận hành theo sự tối ưu thì nó đã sụp đổ từ đời nào rồi. Nguyên lý đó mang tên nguyên lý tác dụng tối thiểu (principle of least action).
Lịch sử của nguyên lý này có thể thấy từ thời của Aristotle. Cuốn The Principle of Least Action: History and Physics của Alberto Rojo và Anthony Bloch có viết:
Nguồn gốc siêu hình học của nguyên lý tác dụng tối thiểu nằm ở trong phát biểu của Aristotle trong De caelo và Politics: “Tự nhiên không làm gì vô ích”. Nếu Tự nhiên có một mục đích nào đó, nó sẽ đi theo con đường ngắn nhất.
Trong triết học phương Đông, Đạo, khái niệm trung tâm của Đạo gia, có thể là một cách về nguyên lý này, mặc dù bản thân khái niệm đó còn nhiều nét nghĩa khác nhau. Nhà Hán học Jean François Billeter miêu tả vô vi (wuwei) như thế này:
perfect knowledge of the reality of the situation, perfect efficaciousness and the realization of a perfect economy of energy
Trong văn hoá Việt Nam thì có lẽ câu thành ngữ sau toát lên tinh thần của sự tối ưu hoá: Khéo co thì ấm.
Khi một người đã chịu nhiều nỗi đau đến mức một ngày họ bàng hoàng kết luận rằng họ không còn khả năng để hy vọng thêm một lần nào nữa rồi, thì toàn bộ thế giới xung quanh họ sẽ rùng rùng biến đổi. Một khi họ đã học được rằng mình hoàn toàn bất lực để thay đổi tình hình, thì kèm theo đó họ cũng sẽ có những niềm tin mới để hợp lý hóa sự cam phận của mình. Những niềm tin mới này - tuy gây hại - nhưng lại rất logic, khiến cho họ không những không có động lực để thay đổi, mà còn có động lực để không thay đổi.
Đã có hằng hà sa số những bài viết giải thích những ngộ nhận phổ biến, và cũng đã có hằng hà sa số những dự án thay đổi nhận thức cộng đồng. Nhưng cuộc sống đã cho họ quá đủ trải nghiệm rồi nên họ mới thành ra như thế. Giờ muốn họ thực sự suy nghĩ điều ngược lại thì cần cho họ một sự trải nghiệm mới nhiều gấp đôi, gấp ba. Nên nếu chỉ dừng ở việc hy vọng cái hiểu đúng sẽ đủ khả năng cạnh tranh với cái hiểu sai, còn bản thân những thứ đang dung dưỡng cái sai thì không bị đả động đến, thì chỉ là chữa phần ngọn chứ không phải phần gốc.
Nhưng liệu ai sẽ là người đem lại trải nghiệm nhiều gấp đôi, gấp ba cho họ, khi xã hội vẫn hằng ngày có những ví dụ để tiếp tục khẳng định niềm tin tiêu cực đấy? Tại sao lại phải trông chờ vào những thứ ngẫu nhiên, khi ta hoàn toàn có thể tạo ra môi trường phù hợp cho họ? Và nếu không ta thì ai, khi ta mới là người hiểu rõ họ nhất và nhiều động lực nhất để giúp họ?
Nếu trong tâm trí bạn cũng có một người mà bạn rất muốn giúp họ thay đổi nhưng cảm thấy bế tắc, chúng tôi muốn mời bạn gia nhập Mạng lưới người thân, bạn bè của người có niềm tin tiêu cực để phối hợp cùng những người bạn khác. Đây là các hoạt động của nhóm:
Hỗ trợ 1-1 cho thành viên
Thảo luận các kiến thức liên quan đến sự tác động
Thành lập một cơ sở dữ liệu những người có tiềm năng và sẵn sàng trợ giúp nhau tác động đến cá nhân và cộng đồng người có niềm tin tiêu cực