Đây là một câu trả lời rất hay tôi gặp được khi đặt câu hỏi trên subreddit r/taoism. Xin chia sẻ lại với các bạn.
Câu hỏi:
Lúc thực hành Đạo giáo bạn có bao giờ gặp mâu thuẫn (paradox) nào không?
Ví dụ, làm X thì sẽ làm theo Đạo, không làm X cũng là làm theo Đạo, và làm thứ ngược lại với X cũng là làm theo Đạo. Vậy X với bạn là gì? Ba cái này có thể khác nhau tùy theo thời điểm và hoàn cảnh, nhưng tôi đoán nó cũng có thể làm bạn bối rối?
Câu trả lời của CloudwalkingOwl:
Tôi đoán mâu thuẫn lớn nhất chính là kung fu. Để có thể làm được điều gì đó mà không phải tốn công, bạn phải tốn công tập luyện cả bao nhiêu năm trời. Và để có thể làm nó một cách tự phát và không phải suy nghĩ, bạn phải dành ra rất nhiều năm chiêm nghiệm về thứ bạn đang học. Nhưng cái mâu thuẫn này nó không có thực, nó chỉ trông vậy mà thôi. Cái mâu thuẫn này đến từ việc không hoàn toàn hiểu cái thứ bạn đang nói. Đây chính là chỗ đưa ta đến cái ý tưởng bạn không thể giải thích Đạo bằng từ ngữ.
Cái ý tưởng Đạo khả Đạo phi thường Đạo không thực sự là mâu thuẫn, mà thật ra nó đòi hỏi ta có một cách hiểu sâu sắc hơn về bản chất của “phát ngôn”. Đạo không thể giải thích được qua sự độc thoại, nhưng có thể thấy nó được qua sự đối thoại. Nghĩa là bạn không thể giải thích nó bằng từ ngữ mà ai nhìn vào cũng thấy đương nhiên. Nhưng một người thấu suốt có thể giải thích nó cho một người khác – nếu như họ đã sẵn sàng – thông qua một cuộc nói chuyện với rất nhiều lần đối đáp (back-and-forth), bằng kinh nghiệm cả hai bên cùng có chung, và bằng niềm tin cùng bồi đắp lẫn nhau. Đó là vì không ai sử dùng từ ngữ theo cùng một cách, và, không ai có chung một trải nghiệm. Điều này không giống với điều mà đa số mọi người đều nghĩ.
Giúp nhau thoát nợ
Khi một người cần vay nhiều thì sẽ có 2 nguồn để vay:
- Từ bạn bè, người thân
- Từ các dịch vụ cho vay tín chấp, bất kể đó là vì lợi nhuận hay phi lợi nhuận
Nhưng:
- Vay từ bạn bè, người thân thì khó mở lời, mà nếu đã mở lời thì cũng có vô số lý do để họ từ chối. Có những người dù có tiền và cũng quan tâm bạn bè nhưng vẫn quan niệm rằng "Không cho vay thì mất bạn. Cho vay rồi còn mất nhanh hơn"
- Vay dịch vụ thì có thể không đủ điều kiện để được vay, hoặc lãi quá cao, hoặc hạn mức không đủ để xử lý vấn đề
Ai cũng biết giải pháp cho chuyện này là góp gió thành bão, nhiều người cùng tham gia hỗ trợ họ. Một trong những cách thường gặp là gây quỹ cộng đồng, như mở tài khoản trên Thiennguyen.app hay GoFundMe rồi vận động mọi người tham gia, chia sẻ. Nhưng giải pháp này có những vấn đề, ở cả phía cá nhân người cho tiền cũng như ở mô hình. Với người cho tiền, dù sự giúp đỡ người khác làm con người cảm thấy cuộc sống có ý nghĩa, việc mất tiền vẫn làm cho tâm lý của họ bị đau. Với mô hình, nó không chú trọng vào việc xây dựng cộng đồng hay thay đổi hệ thống, mà chỉ dừng ở mức từ thiện.
Song song với việc xây dựng các hình thức kinh tế thay thế phi tư bản, một giải pháp cho tình trạng này là thành lập một quỹ vi mô với mục đích giúp đỡ nhau hơn là kiếm tiền, nhưng vẫn đem lại lợi ích hợp lý cho người cho vay. Nếu bạn đã từng cho bạn bè mình mượn tiền và muốn chuyện này được giải quyết triệt để hơn, bạn có thể cân nhắc tham gia quỹ.