Hôm nay mình đề cập đến từ khóa đang rất hot hiện nay: Ngụy biện. Bài này có thể động chạm, tổn thương tới các fan của Ngụy biện.
Nổi lên mới gần đây khoảng 3 tháng, trang phân tích “Ngụy biện – Fallacy” của TS. Phan Hữu Trọng Hiền bỗng nhiên nổi như cồn, với cẩm nang nhận diện các lỗi ngụy biện trong tranh luận. Nó như bửu bối gọn nhẹ, bỗng dưng nhìn đời khác hẳn, nhìn đâu cũng thấy… ngụy biện, nhìn đâu cũng thấy như mình thấu được “ruột gan” của đối phương. Và nó dẫn tới hiện tượng “lậm ngụy biện”.
“Ngụy biện rồi!”
“Comment của bạn đã mắc phải ba lỗi ngụy biện”
“Đọc về ngụy biện đi rồi hẵng nói chuyện tiếp bạn ơi”…
Haiz, nghe chuyện phải trái đúng sai tự mình có chủ kiến được, tình cảm yêu ghét xúc động giận dữ cũng tự mình cảm nhận được, tự nhiên giờ cứ chăm chăm vào phân tích lỗi ngụy biện?
Ngụy biện là một nội dung mình học từ hồi đại học, thú vị, nhưng mình chưa bao giờ sử dụng nó để “kết tội” người đang tranh luận cả. Mình sử dụng nó để tìm ra cách suy nghĩ có cơ sở, và không tấn công cá nhân người khác.
Công việc của mình liên quan nhiều tới vận động chính sách LGBT, thuyết phục bằng lý lẽ, có thể nói là “làm bạn với định kiến” và ngụy biện, nên yêu cầu sử dụng lập luận phải hiệu quả, có lý lẫn có tình. Và lời khuyên của mình là đừng nói ai đó là ngụy biện nếu bạn muốn tranh luận hay thuyết phục họ, đó sẽ là kết thúc của mọi đối thoại.
Một người sử dụng ngụy biện, thường là một quá trình tự nhiên, không ý thức họ đang cố “bẫy” người kia. Một người khi nói rằng “hôn nhân đồng tính sẽ gây ra tiệt chủng vì mọi người đồng tính hết”, họ không ý thức được họ đang khái quát hóa vội vã, đang kết luận ẩu hay gì cả; mà vì họ đang che đậy những ẩn thức sợ hãi và cấm kỵ trong mình, hay đang cố bảo vệ những niềm tin nội tâm và ký ức của mình.
Biết và chỉ ra họ đang ngụy biện không khiến bạn thành công. Mà phải biết về quá khứ của họ, câu chuyện của họ, những gì đã tạo nên họ, mới có thể hiểu và phản hồi lại những lời “ngụy biện” đó, và chọn đúng chìa khóa để mở ra cánh cửa đi vào đối thoại với họ. Chỉ ra ngụy biện chưa bao giờ được coi là một phương pháp tranh luận. Chỉ ra ngụy biện không khó, buộc họ nhận ra ngụy biện cũng không khó, nhưng vô nghĩa.
Cho nên nếu các bạn thấy việc làm thám tử ngụy biện truyền cảm hứng mạnh mẽ cho mình, rất tốt, hãy nghiên cứu thêm nữa. Và sau đó hãy quên hết đi và bước vào đối thoại, tranh luận với tinh thần cởi mở, bạn có thể nhếch mép cười trong tâm trí khi phát hiện ra lỗ hổng gì đó trong tranh luận của đối phương, nhưng hãy nở nụ cười khoan thai của một người đã biết cách làm chủ cuộc chơi của đối thoại.
Tác giả: Lương Thế Huy
Bài gốc: https://www.facebook.com/notes/364053918374442/
Giúp nhau thoát nợ
Khi một người cần vay nhiều thì sẽ có 2 nguồn để vay:
- Từ bạn bè, người thân
- Từ các dịch vụ cho vay tín chấp, bất kể đó là vì lợi nhuận hay phi lợi nhuận
Nhưng:
- Vay từ bạn bè, người thân thì khó mở lời, mà nếu đã mở lời thì cũng có vô số lý do để họ từ chối. Có những người dù có tiền và cũng quan tâm bạn bè nhưng vẫn quan niệm rằng "Không cho vay thì mất bạn. Cho vay rồi còn mất nhanh hơn"
- Vay dịch vụ thì có thể không đủ điều kiện để được vay, hoặc lãi quá cao, hoặc hạn mức không đủ để xử lý vấn đề
Ai cũng biết giải pháp cho chuyện này là góp gió thành bão, nhiều người cùng tham gia hỗ trợ họ. Một trong những cách thường gặp là gây quỹ cộng đồng, như mở tài khoản trên Thiennguyen.app hay GoFundMe rồi vận động mọi người tham gia, chia sẻ. Nhưng giải pháp này có những vấn đề, ở cả phía cá nhân người cho tiền cũng như ở mô hình. Với người cho tiền, dù sự giúp đỡ người khác làm con người cảm thấy cuộc sống có ý nghĩa, việc mất tiền vẫn làm cho tâm lý của họ bị đau. Với mô hình, nó không chú trọng vào việc xây dựng cộng đồng hay thay đổi hệ thống, mà chỉ dừng ở mức từ thiện.
Song song với việc xây dựng các hình thức kinh tế thay thế phi tư bản, một giải pháp cho tình trạng này là thành lập một quỹ vi mô với mục đích giúp đỡ nhau hơn là kiếm tiền, nhưng vẫn đem lại lợi ích hợp lý cho người cho vay. Nếu bạn đã từng cho bạn bè mình mượn tiền và muốn chuyện này được giải quyết triệt để hơn, bạn có thể cân nhắc tham gia quỹ.